Selamlar Avcı Dostları…

Bu yazımda çoğu avcıda bulunan ve kullanılan süperpoze tüfeklerinin özellikleri,kullanım kolaylıkları ve çalışma prensibi hakkındaki görüşlerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Süperpozeler “üst üstte namlulu tüfekler’’yarışma ve uçan kuşların avında ve özelliklede göl,bek ve uçar avlarında tercih edilen yivsiz av tüfeği çeşididir.Taşıma ve temizleme kolaylılığı,ergonomik yapısı,dizaynı,hakimiyet ve kontrolün iyi olmasından dolayı tercih edilir.Avcı kimliğini ve ruhunu hiçbir zaman kaybetmeyen bu modelin özelliklerini parçalar halinde tanıyalım;

NAMLU ; Balans,namlu boyu ve şok, tüfeğin değişik formlarda yarışma ve avcılıkta kullanma durumunu gösterir. Şoklama namlu ağzının iç kısmına uygulanan bir konstrüksiyondur.(Bazı avcılar tüfeğin namlu boyunu kestirerek kısaltırlar.Bu hata namlunun şok özelliğinin yok olmasına ve namlunun işlevini yitirmesine sebep olacaktır.)Şoklar atış esnasında saçma dağılımını etkileyerek saçmaları yönlendirme etkisine sahiptirler.Şokların dereceleri silindirden ful şoka kadar değişebilir.Şoklar sabit şok şeklinde kullanılabileceği gibi değiştirilebilen şok borular’’mobil şok’’ şeklinde de olabilirler.Namlu içi krom olup taşlama yöntemiyle döşenir.Krom olmasının amacı saçmanın yada kurşunun namlu içinde iyi sürülmesine olanak vermesi ve patlama anında saçmanın uzamasını sağlamasıdır.

ŞOK DERECELERİ ŞOK MODELLERi KULLANIM ALANLARI

4/4 * FULL Ördek ve Kaz gibi su avlarında,uzun menzilli avlarda

3/4 ** IMP MOD Keklik, Tavşan ve uzun menzilli avlarda

2/4 *** MOD Çulluk,Sülün,Bıldırcın ,Keklik ve ağaç bek avlarında

1/4 **** IMP CYL Bıldırcın,Sarıasma,Üveyik ve kısa menzilli uçar avlarda

Silindir ***** CYL Kısa menzilli uçar –kaçar avları, kurşun atılacak avlarda

Süperpozelerin bantları yüksek ve havalandırmalı,ışığı yansıtmayacak şekilde düz ve içbükey olarak taranırlar.Bantın görevi ,göz ,arpacık ve hedefin hizalanmasını mümkün şekilde kolaylaştırmaktır.Banttaki havalandırma kanalları ise ısınan namlunun hızlı şekilde soğutulması içindir.Arpacık hedefi namlu hizasında tutarak avın sürüş avantajını atıcıya sağlar.Namlu üzerindeki bantın kalın olması da avcının ava hakimiyetini kolaylaştıran ekstra bir özelliktir.Kimi avcılar namlu ortasına özel olarak ikinci arpacığı da taktırırlar.Namlu içindeki fişek yatağı namlunun dayanma gücüne göre değişkenlik gösterir.Normal olarak 70 mm olmasının yanı sıra 67 mm-75 mm olanları da vardır.Uzun yatak sahibi olan namlular magnum tipi fişekleri kabul edebilirler.Ayrıca namlu çapı da atılacak fişeğin çapının ne olabileceğini belirler.Bu çaplar 10-12-16-20-28-32 mm lik olabilir.Genelde avcılar standart kabul edilen 12 mm lik namlu çapı tüfekleri kullanırlar.

KUNDAK ; Boy ve el kundakları genelde ceviz ağacından yapılır.Ceviz ağacı ağırlık,renk ve damarlarının kundak formuna uygun olması için seçilir.Nem oranı %10 un altındaki ağaç,her kundak tipi için ,ilgili standartlara dayanan ölçü ve formlarla yapılır.Boy kundakları tipine ve özellikle kullanımına bağlı olarak Standart,İngiliz,Top kapzalı,Trap stili,Yanaklı gibi formlarda olabilir. Bu modeller tüfeklere kullanım kolaylığının yanı sıra estetik katanda bir özelliktir.El kundakları ise Standart veya Ceylanburnu şeklinde olabilir.Kundak tüfeğin ahşap kısmını oluşturur ve bence tüfeği tüfek yapan, sanatsal değerini veren bölümlerin başında gelir.

BAŞLIK (KUNDUZ); Süperpozenin mekanizma aksamının bulunduğu ve işleyen sistemin içinde barındığı bir bütündür. Genel olarak krom alaşımlı bir yapıya sahiptir. Başlık bir taraftan namlu ve el kundağının,bir taraftan da kuyruk vasıtasıyla boy kundağını tespit eder. Diğer taraftan kilit sistemini,emniyet tertibatını,horozları,tüfeği açma-kapama mekanizmasını, iğneleri, enjektör sistemini,korkuluğu ve tetik sistemini üzerinde toplar.Başlıkların yan kısımları gravür işlemeciliğine olanak verir.Gravür bu sistemin estetik kısmını oluşturur.Ayrıca mekanizma içerisinde tüfeğin dayanma gücünü arttıran çakmak ve yanak kısmı da başlıkların yan kısımlarında toplanır.Ayak bölümü ise üzerinde fişek çıkarıcısını barındıran bölümdür.Namlunun kasaya oturduğu kısımda denebilir.

Tüfeğin kurulması tamamen namlunun tam olarak kırılmasıyla yapılır.Kırılan namlu mekanizmanın içinde bulunan iğnelerin geriye doğru kurulup yay sistemiyle tetik aksamına aktarılmasıyla tamamlanır.Tetik mekanizmayı serbest bırakıp iğnelerin fişek kapsülünü ateşlemesiyle son bulur.Tetik mekanizması tek ve çift tetik olmak üzere iki çeşittir.Çift tetikli mekanizma başlık içinde her tetiğe ayrı bir iğne ile mekanizmaya bağlıdır.Her tetik kendi mekanizmasını ateşler.Emniyet sistemi iki tetiğe de etkilidir.Atıcıya yakın olan tetik üst namluyu,uzak olan ise alt namluyu ateşler.Tek tetik sisteminde ise emniyet sistemine bağlı ve iğnelerin çalışma bölümünü etkileyen selektör özelliği ön plana gelir.Bu özellik vites gibi çalışır.İki harekette öncelikle hangi namlunun ateşleneceği atıcı tarafından belirlenir.Atıcı isteğine göre ateşleme sırasını belirler.Tetik iki iğneyi de kontrol eder.Selektör özelliği darbe sistemiyle çalışır.İlk ateşleme olduktan sonra fişeğin patlamasının etkisiyle ikinci iğneye tetik hakim olur. Patlama olmaz ise mekanizma ikinci iğneye geçemez. Av bitiminde tek tetik tüfek ile tetik düşürürken dipçiğe darbe vurmak mekanizmayı rahatlatır ve olası bir zarara uğramasını engeller.

Korkuluk tetiklerin çevresini saran köprüdür.Av sırasında, fundalık, çalılık vb. bölgeler de tetiği istenmeyen etkilere karşı korur. Mandal tüfeğin kırılması için kullanılan bir kilit sistemidir. Genelde sağa doğru itilir ve başlık ile namluyu ayırmaya yarar.

Enjektör özelliği ise atıştan sonra namluyu kırdığımızda atılan fişeğin otomatik olarak yataktan atılması özelliğidir. Bu sistem fişek çıkarıcısının üzerinde bulunur. Sadece atılan fişeği dışarı fırlatması, atıcıya kullanım kolaylı sağlar. Bu özellik atıcılık yarışlarında tüfeklerde sıkça bulunan bir özellik olmasının yarı sıra avcılıkta da kullanılan bir sistemdir.

Görüldüğü gibi hepimizin kullandığı poze tüfeklerinin yüzeysel yapısına deyindik.

Avcılık sporunda tartışılmaz bir yeri olduğu ve çoğu kullanıcının da diğer tip tüfeklerin yerini tutamayacağını belirttiği bu tüfek çeşidi uzun bir süre bu spora hizmet edecektir kuskusuz…

Tüm avcı dostlarıma sevgilerimle…